6. Sınıf Konu Özeti Etkinlik

Konu Özetli Etkinlik Kitabı TEMA TÜRKÇE 02 BAĞIMSIZLIK YOLU 15 ADIM 04 - Sözcükte Anlam Aşağıda verilen görsellerden hareketle (koşul - sebep - amaç) cümleleri yazınız. Koşul anlamı bu cümlelere “-se, -di mi, -meden, -dikçe, -mek üzere” gibi eklerle verilir. Bunların dışında “koşuluyla ve şar- tıyla” kelimeleriyle de şart cümleleri kurulur. • Maaşıma zam yapılırsa bütün arkadaşlarıma güzel bir akşam yemeği ısmarlayacağım. • Azim ve sabırla çalışmak koşuluyla hayal ettiğin bütün gü- zelliklere kavuşabilirsin. Zıtlık İşlevli Söz Varlığı Bu tür sözcükler, karşıt iki durumu veya düşünceyi ifade etmek için kullanılır. “Ancak, fakat, oysa” gibi bağlaçlar zıtlık işlevli söz varlığına örnektir. Örneğin: “Hava çok sıcak ama ben hâlâ dışarı çıkmayı düşünüyorum.” Olumsuzluk İşlevli Söz Varlığı Olumsuzluk ifade eden sözcükler, bir durumun veya eylemin olumsuzluk içerdiğini belirtmek için kullanılır. “Değil, değildir, yok” gibi sözcükler bu gruba örnektir. Örneğin: “O dersi geçemedi.” Karşılaştırma İşlevli Söz Varlığı Bu tür sözcükler, benzerlik veya farklılık gösteren durumları veya nesneleri karşılaştırmak için kullanılır. Genelde “daha, kadar, en” gibi sözcüklerle karşılaştırma anlamı oluşturulur. Örneğin: “Onun boyu senden daha uzundu.” Benzerlik İşlevli Söz Varlığı Benzerlik ifade eden sözcükler, bir şeyin diğer bir şeye benzedi- ğini veya ona yakın olduğunu ifade etmek için kullanılır. “Gibi, gibi olmak, benzer” sözcükleri bu kategoriye örnektir. Mesela: “Bu pasta, annemin yaptığı gibi lezzetli.” Söz Varlıkları Sebep İşlevli Söz Varlığı Bir eylemin ya da yargının gerçekleşme nedeniyle birlikte veril- diği cümlelere neden – sonuç cümleleri denir. Bu tür cümleler “için, -den dolayı, diye, -den ötürü, dığından, nedeniyle” gibi ek ve sözcüklerle kurulur. Neden-sonuç cümleleri “neden, niçin” sorularına cevap verir. • Mevsim değişiminde havalar dengesiz olduğu için insan nasıl giyineceğini bilemiyor. • Sınav tarihleri yaklaştığından tüm derslerimi düzenli olarak tekrar etmeye başladım. Amaç İşlevli Söz Varlığı Eylemin ya da yargının hangi amaçla gerçekleştirildiğini belirten cümlelere amaç – sonuç cümleleri denir. Bu cümleler “-mek, için, diye, üzere, amacıyla vb.” ek ve söz- cüklerle kurulur. • Misafirlerine güzel bir sofra hazırlamak için çalışmalara er- kenden başladı. • Eski arkadaşlarını ziyaret etmek amacıyla Erzurum’a giden otobüste kendisine yer ayırttı. Not: Sebep-sonuç cümlelerinde sebep gerçekleşmişken amaç-sonuç cümlelerinde amacın gerçekleşip gerçekleşme- diği kesin değildir. Koşul İşlevli Söz Varlığı Şart cümlelerinde bir eylemin gerçekleşebilmesi bir başka ey- lemin gerçekleşmesine bağlıdır. Koşul cümlesi: Eğer yağmur yağarsa şemsiyemi alırım. Sebep cümlesi: Yağmur yağdığı için şemsiye açtım. Amaç cümlesi: Islanmamak için şemsiyemi açtım. Koşul cümlesi: Eğer erken kalkmazsam okula geç kalırım. Sebep cümlesi: Uykusu geldiği için alarmı duymadı. Amaç cümlesi: Derse zamanında yetişmek için erken uyandı. Koşul cümlesi: Düzenli çalışırsa sınavdan yüksek not alır. Sebep cümlesi: Konuyu anlamadığı için öğretmenine sordu. Amaç cümlesi: Başarılı olmak için her gün ders çalıştı. Koşul cümlesi: Eğer trafiğe erken çıkarsam işe zamanında giderim. Sebep cümlesi: İşe geç kaldığı için acele etti. Amaç cümlesi: Trafiğe yakalanmamak için erken yola çıktı.