6. Sınıf Konu Özeti Etkinlik

Konu Özetli Etkinlik Kitabı ÜNİTE SINIF MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 6. 190 05 5. Gravzant halkası, cisimlerin ısı etkisiyle genleşmesi deneyinde kullanılan laboratuvar malzemesidir. Gravzant halkası ile ilgili aşağıda yapılan deney aşamaları gösterilmiştir. 1. Aşama 2. Aşama 3. Aşama 1. Aşama: Küre şeklindeki top normalde halkadan geçmektedir. 2. Aşama: Küre ispirto ocağında ısıtılır. 3. Aşama: Isıtılan küre halkaya konulur ama halkadan geçemez. Buna göre bu deneyle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. a. Deneyin 1. aşamasında metal küre, halkadan geçebilmektedir. Bu durumda küre ve halkanın boyutları hakkında bilgi veriniz. b. 2. aşamada metal küreye hangi işlem uygulanmaktadır? Bu işlemin amacı ne olabilir? c. Isıtma işleminden sonra (3. aşama) metal kürenin halkadan geçememesinin bilimsel nedeni nedir? d. Maddelerin ısı alarak hacimlerinin artması (büyümesi) olayına ne ad verilir? e. Soğuyan metal kürenin hacminde nasıl bir değişiklik olur? f. Isı kaybederek maddelerin hacminin küçülmesi olayına ne ad verilir? 6. Aşağıdaki ifadeler doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız. İfade D / Y 1. Maddeler ısı aldıklarında genleşir, ısı verdiklerinde büzülür. 2. Genleşme sırasında maddenin tanecik sayısı artar. 3. Kışın elektrik tellerinin gerilmesi büzülmeye örnektir. 4. Genleşme sadece gaz maddelerde gözlenir. 5. Kavanoz kapağının sıcak suyla açılması genleşmeye bir örnektir. Evet, deneyin başlangıcında metal küre halkadan rahatlıkla geçebilmektedir. Bu durum, başlangıçta (oda sıcaklığında) metal kürenin çapının, halkanın iç çapından daha küçük olduğunu gösterir. 2. aşamada metal küre, bir ispirto ocağı yardımıyla ısıtılmaktadır. Bu işlemin amacı, metal kürenin sıcaklığını artırarak ısı enerjisi almasını sağlamaktır. Isıtılan metal küre, aldığı ısı enerjisi nedeniyle genleşmiştir. Genleşme sonucu kürenin hacmi artmıştır. Büyüyen küre, artık halkanın için- den sığamayacak boyuta geldiği için halkadan geçemez. Maddelerin ısı alarak hacimlerinin artması olayına genleşme adı verilir. Soğuyan metal kürenin hacmi azalır (küçülür). Isı kaybederek maddelerin hacminin küçülmesi olayına büzülme adı verilir. D Y D Y D