6. Sınıf Konu Özeti Etkinlik

Konu Özetli Etkinlik Kitabı ÜNİTE FEN BİLİMLERİ SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAM VE ETKİLEŞİM 205 07 ADIM 15 - Biyoçeşitlilik Biyoçeşitlilik ve Önemi Van Kedisi Ters Lale ■ Doğada, ortak özelliklere sahip ve kendi aralarında üreyerek verimli yavrular oluşturabilen can- lılar topluluğuna tür denir. Her canlının yaşamını sürdürdüğü bir doğal ortam vardır. Bu ortama habitat adı verilir. Örneğin; alabalığın habitatı soğuk ve temiz sulardır. ■ Bir bölgede bulunan canlılar ve cansız çevre arasındaki karşılıklı etkileşimin oluşturduğu yapıya ekosistem denir. Örneğin; göller, ormanlar ve çayırlar birer ekosistem örneğidir. ■ Bir bölgede bulunan canlı türlerinin sayı ve çeşit bakımından zenginliği ise biyoçeşitlilik ola- rak adlandırılır. Biyoçeşitlilik, doğanın dengesini korumada önemli rol oynar. İklim, su kaynakları, toprak yapısı, bitki örtüsü ve insan faaliyetleri bir bölgedeki biyoçeşitliliği etkileyen temel faktör- lerdendir. ■ Her canlı türü ekosistemde kendine özgü bir göreve sahiptir. Bazı canlılar toprağın havalanma- sına, bazıları bitkilerin çoğalmasına, bazıları ise zararlıların azalmasına katkı sağlar. Bu nedenle her tür, doğanın dengesinde hayati bir öneme sahiptir. ■ Bazı canlı türleri yalnızca dünyanın belirli bölgelerinde yaşar. Bu türlere endemik tür denir. Tür- kiye, çok sayıda endemik canlıya ev sahipliği yapmaktadır. Örneğin; Van kedisi, Kangal köpeği, Denizli horozu ve Kazdağı Göknar’ı ülkemize özgü türlerdir. Ayrıca, ülkemiz tıbbi ve aromatik bitkiler açısından da oldukça zengindir. Biyoçeşitliliği Tehdit Eden Faktörler Biyoçeşitlilik sadece doğa için değil, insanlar için de önemlidir. Çünkü: ■ Tarım, hayvancılık, balıkçılık gibi faaliyetler canlı çeşitliliğine bağlıdır. ■ Ormanlardan meyve, mantar, bal, reçine ve ilaç hammaddeleri gibi birçok ürün elde edilir. ■ Doğal afetlerin etkisinin azaltılmasında da biyoçeşitlilik etkilidir. Örneğin; ormanlar sel ve erozyonu önler, havayı temizler. ■ Tarih boyunca insanlar doğayı koruma adına çeşitli düzenlemeler yapmıştır. Örneğin; Kanuni Sultan Süleyman , 1539 yılında Edirne’de çevre temizliği ve doğayı korumaya yönelik bir kanun yayımlamıştır. Bu yasa, dünyanın bilinen ilk çevre koruma kanunlarından biridir. Ancak günümüzde birçok insan faaliyeti biyoçeşitliliği tehdit etmektedir. Bunlar arasında: ■ Tarımda aşırı gübre ve ilaç kullanımı ■ Ormanların yok edilmesi ve yangınlar ■ Şehirleşme ve sanayileşme ■ Aşırı avlanma ■ Hızlı nüfus artışı ve turizm baskısı ■ Anız yakılması ve mera alanlarının yok edilmesi sayılabilir. Orman Yangını Nüfus artışı Plansız Kentleşme