6. Sınıf Konu Özeti Etkinlik

Konu Özetli Etkinlik Kitabı ÜNİTE FEN BİLİMLERİ SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAM VE ETKİLEŞİM 209 07 Isınma Amaçlı Yakıt Kullanımı ve Etkileri ■ İnsanlar soğuk havalarda ısınmak için yakıtlar kullanırlar. Yakıtlar , yakıldıklarında ısı ve enerji veren maddelerdir. Kullanıldıkları forma göre üç grupta toplanırlar: Yakıt Çeşitleri Katı Yakıtlar Kömür, Odun, Odun Kömürü Sıvı Yakıtlar Mazot, benzin, gaz yağı, fuel-oil Gaz Yakıtlar Doğal gaz, LPG (tüpgaz) ■ Bu yakıtlar soba, kombi, kat kaloriferi, şofben gibi araçlarla kullanılır. Ancak yanlış kullanım ya da dikkatsizlik, insan sağlığını tehlikeye atabilir. Karbonmonoksit Zehirlenmesi Nedir? ■ Isıtma araçlarından çıkan bazı gazlar zehirli olabilir. Karbonmonoksit bu gazlardan biridir. Renksizdir, kokusuzdur ve fark edilmesi zordur. En çok bacası tıkanmış soba, bakımsız kombi veya şofben gibi cihazlardan sızar. Kapalı ve iyi havalandırılmayan ortamlarda ölümcül olabilir. Zehirlenme Belirtileri: Baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, mide bulantısı, terleme, bayılma hissi. Bu belirtiler fark edildiğinde hemen ortam havalandırılmalı ve 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalıdır. Zehirlenmeleri Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler: ■ TSE belgeli cihazlar kullanılmalı. ■ Yakıtlar güvenilir ve uygun standartlarda olmalı. ■ Sobaya uyumadan önce kömür eklenmemeli. ■ Soba aşırı doldurulmamalı, yakıt üstten tutuşturulmalı. ■ Bacalar düzenli temizlenmeli, baca şapkası olmalı. ■ Ortamlarda temiz hava girişi sağlanmalı. ■ Şofben banyoya değil, havadar bir alana yerleştirilmeli. ■ Lodoslu havalarda soba söndürülerek uyunmalı. ■ Kombi, şofben gibi cihazların bakımı aksatılmamalı. Acil Durumda Ne Yapılmalı? ■ Zehirlenme şüphesinde: 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalı, Doğal gaz kaçağında: 187 Doğalgaz Acil Hattı aranmalı. ■ Kişi temiz havaya çıkarılmalı, ortam havalandırılmalı Çevreye Etkisi Nedir? ■ Fosil yakıtlar yandığında zararlı gazlar havaya karışır. Bu durum; Hava kirliliği, Asit yağmurları, Küresel ısınma gibi sorunlara neden olur. Bu yüzden temiz enerji kaynakları (güneş, jeotermal, elektrik vb.) tercih edilmelidir. Bu kaynaklar çevre dostudur ve insan sağlığına zarar vermez. ■ Sonuç olarak: Isınmak bir ihtiyaçtır. Ancak bu ihtiyacı karşılarken sağlığımızı ve çevremizi korumak da bizim sorumluluğumuzdur. ADIM 16 - İnsan ve Çevre Etkileşimi