6. Sınıf Konu Özeti Etkinlik

Konu Özetli Etkinlik Kitabı ÜNİTE SOSYAL BİLGİLER EVİMİZ DÜNYA 37 02 ADIM 04 - Ülkemizin, Kıtaların ve Okyanusların Konum Özellikleri Coğrafi Koordinat Sistemi Dünya üzerindeki bir noktanın yerini belirlemek için kullanılan sistemdir. Bu sistemde yerler paralel ve meridyen adı verilen hayali çizgilerle belirlenir. Her noktanın enlem (paralel) ve boylam (meridyen) bilgisi vardır. Paraleller (Enlem Çizgileri) Ekvator’a paralel olarak doğu-batı doğrultusunda uzanan hayali dairelerdir. En uzun paralel Ekvator’dur. Başlangıç paraleli olarak kabul edilir. Kuzeyde ve güneyde 90’ar tane olmak üzere toplam 180 paralel vardır. Ardışık iki paralel arası mesafe yaklaşık 111 km’dir. Kutuplara doğru gidildikçe paralel dairelerinin çevresi küçülür. Paraleller, iklim, sıcaklık, gece-gündüz süresi gibi özellikleri etkiler. Meridyenler (Boylam Çizgileri) Kutuplar arasında uzanan ve Ekvator’u dik kesen yarım daire şeklindeki çizgilerdir. Başlangıç meridyeni, İngiltere’nin Greenwich kasabasından geçen 0° meridyenidir. Toplam 360 meridyen vardır: 180 doğuda, 180 batıda. Tüm meridyenler birbirine eşit uzunluktadır. Aralarındaki mesafe ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalır. Ardışık iki meridyen arası yerel saat farkı 4 dakikadır. Meridyenler, yerel saat, zaman farkı, tarih değiştirme çizgisi gibi konularda etkilidir. Konum, bir yerin dünya üzerindeki yerini belirtir. İki şekilde incelenir: Mutlak konum ve göreceli konum . Türkiye’nin Mutlak Konumu Türkiye, 36° – 42° kuzey paralelleri ile 26° – 45° doğu meridyenleri arasında yer alır. Bu konum, Türkiye’nin iklim, gece-gündüz süresi, bitki örtüsü gibi doğal özelliklerini etkiler. Türkiye Orta Kuşak’ta yer alır; ılıman iklim görülür. Dört mevsim yaşanır. Türkiye’nin Göreceli Konumu Türkiye, Asya ile Avrupa kıtaları arasında köprü konumundadır (jeopolitik önem taşır). Üç tarafı denizlerle çevrilidir (Karadeniz, Akdeniz, Ege Denizi). Boğazlara sahiptir (İstanbul ve Çanakkale boğazları). Ticaret yolları üzerindedir. Bu konum, Türkiye’nin ekonomi, ulaşım, turizm ve siyaset açısından önemini artırır. Kıtaların Göreceli Konum Özellikleri Dünya üzerinde 7 kıta vardır: Asya: En büyük kıtadır; Türkiye’nin büyük bir kısmı bu kıtada yer alır. Avrupa: Türkiye’nin küçük bir kısmı bu kıtadadır. Afrika: Türkiye’nin güneybatısında yer alır. Kuzey Amerika: Atlas Okyanusu’nun öbür tarafındadır. Güney Amerika: Türkiye’nin güneybatısında, Kuzey Amerika’nın güneyindedir. Antarktika: Güney Kutbu’nda yer alır. Avustralya: Güneydoğuda uzak bir kıtadır. Kıtaların göreceli konumu; başka kıtalara, denizlere, okyanuslara ya da Türkiye’ye göre olan yakınlık-uzaklık ilişkisiyle belirlenir. Okyanusların Göreceli Konum Özellikleri Dünya üzerindeki büyük okyanuslar: Büyük Okyanus (Pasifik): Asya ve Amerika kıtaları arasında yer alır. Atlas Okyanusu (Atlantik): Amerika ve Avrupa-Afrika kıtaları arasında yer alır. Hint Okyanusu: Afrika, Asya ve Okyanusya kıtaları arasında yer alır. Güney Okyanusu: Antarktika’yı çevreler. Arktik Okyanusu: Kuzey Kutbu’nda yer alır.