6. Sınıf Konu Özeti Etkinlik

Konu Özetli Etkinlik Kitabı ÜNİTE SOSYAL BİLGİLER ORTAK MİRASIMIZ 47 03 ADIM 09 - İslamiyet’in Kabulüyle Türklerin Sosyal ve Kültürel Hayatlarında Meydana Gelen Değişimler Sosyal ve Kültürel Ortak Değişimler Alan İslamiyet Öncesi İslamiyet Sonrası Günümüz Yansıması Yazı Göktürk alfabesi Arap alfabesi Latin alfabesi Hukuk Töre Şeriat + Töre Laik hukuk sistemi Kadının Rolü Aile ve üretimde aktif Sosyal alanda sınırlı Eşitlik bilinci gelişmiştir Mimari Çadır ve taşınabilir yapılar Cami, medrese, türbe, kervan- saray Modern mimari, şehirleşme İslamiyet Öncesi Türklerin Sosyal ve Kültürel Hayatı Bozkır kültürü hâkimdi. Göçebe yaşam, hayvancılık, savaşçılık ve el sanatları yaygındı. Çadır (otağ) gibi taşınabilir yapılar kullanılırdı. Sözlü edebiyat (Ergenekon, Oğuz Kağan destanları) gelişmişti. Göktürk alfabesi kullanılıyor, demircilik, dokumacılık ve oymacı- lık öne çıkıyordu. Uygurlar yerleşik yaşama geçerek matbaa ve kütüphane kur- muş, ilk mimari eserleri vermişlerdir. İslamiyet’in Kabulünden Sonraki Sosyal ve Kültürel Değişimler Tek tanrılı Gök Tengri inancı, İslamiyet’le benzerlik gösterdiği için kabul kolaylaştı. Aile yapısı korundu, ancak İslami kurallarla (nikah, miras) des- teklendi. Yerleşik hayata geçiş hızlandı, şehirler kuruldu. Camiler, medreseler, türbeler, ribatlar sosyal yaşamın merkezi- ne yerleşti. Şeriat hukuku uygulanmaya başlandı, ama töre de devam etti. Hat sanatı, tezhip, minyatür, ebru gibi İslami sanatlar gelişti. Türk-İslam edebiyatı doğdu. Dede Korkut Hikâyeleri, Satuk Buğra Han Destanı gibi. Bilim, eğitim ve sanat gelişti. Medreseler açıldı, Türk-İslam alimleri yetişti. İlk Müslüman Türk Devletleri ve Katkıları Karahanlılar Kurucu: Bilge Kül Kadir Han İlk Müslüman Türk devleti. Yusuf Has Hacib, Kaşgarlı Mahmud gibi bilim insanları yetişti. Kutadgu Bilig, Divanü Lügati’t-Türk gibi eserler yazıldı. Medreseler açıldı, Türk-İslam sentezi oluştu. Gazneliler Kurucu: Alp Tigin Hindistan’a İslamiyet’i yaymak için seferler düzenlediler. Sultan Mahmut, “Sultan” unvanını kullanan ilk Türk hükümdarı- dır. Bilim insanlarına destek verdiler (örnek: Birûnî, Firdevsî). Büyük Selçuklular Kurucu: Tuğrul Bey ve Çağrı Bey Tuğrul Bey Abbasi Halifesi’ni koruyarak İslam dünyasında say- gınlık kazandı. Nizamiye Medreseleri kurularak yüksek eğitim sistemi oluştu. Malazgirt Zaferi (1071) ile Anadolu’nun kapısı Türklere açıldı. Bilim, hukuk ve mimari alanlarında büyük gelişmeler yaşandı.